Ayrık Nizam Ne Demek? Ayrık Nizamda İnşaat Alanı Hesabı Nasıl Yapılır?

Ayrık Nizam: En basit anlamıyla, imar planında tüm cepheleri komşu binalara bitişik olmadan yapı inşa edilmesine izin verilen nizamdır. Ayrık nizam genel olarak imar planlarında “A” harfi ile gösterilmektedir.

Ayrık Nizamın Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde şu şekilde tanımlanır: “Hiçbir yanından komşu binalara bitişik olmayan yapı nizamıdır.”

Bu nizamda inşa edilen yapılar diğer parsellere ve dolayısıyla yapılara bitişik olmadığından (eğer kat sayısı da imar planında düşük olarak belirlenmiş ise) bina yoğunluğu düşük olmaktadır. Böylelikle arsaların bahçelerinde boşluklar bulunmakta ve daha yeşil bir kent imkanı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca ayrık nizam ile yapılaşan yapılar deprem anında bitişik nizamdaki gibi yapılar birbirlerine deprem etkisini iletmezler bu nedenle yıkılma riskleri bitişik nizama oranla daha azdır.

İmar Planı Nedir? İmar Planı Çeşitleri hakkında detaylı bilgi almak için yazımızı okuyabilirsiniz. https://www.emlakkonulari.com/imar-plani-nedir-imar-plani-hiyerarsisi/

E İmar sorgulamanızı yapmak için; https://imarsorgula.com/

Ayrık Nizamda Nasıl Yapı Yapılır?

Bu nizamda yapılaşmış yapılar genelde parsel sınırlarında çekme mesafesi ile ya da TAKS (Taban Alanı Kat Sayısı) değeri ile taban alanı belirlenir.

Çekme Mesafeli Yapılaşma Koşullarında Ayrık Nizam İnşaat Alanı Hesabı

İmar planında çekmek mesafeli yapılaşma koşullarında örnek verecek olursak; 20 x 20 metre cephelere sahip ara parsel (yani köşe parsel olmayan), düz bir alanda (bodrum kat yapılmayan) bir arsamızın, imar planında yapılaşma koşulları,

Yapı nizamı: Ayrık nizam,

Kat yüksekliği: 4 kat,

Çekmek mesafeleri: Yoldan 5 metre yan ve arkadan 3’er metre olarak belirlenmiş olsun.

Yapılacak olan yapının taban oturumu:

Bina derinliği: 20 – 5 (yola cepheli kısmı) – 3 (arka cephe) =12 metre

Bina cephesi: 20 – 3 (yan cephe) – 3 (yan cephe) =14 metre

Bina taban oturumu: 12 x 14= 168m²

Toplam inşaat alanı (çıkma yok ise) 168m² x 4 = 672m² olarak hesaplayabiliriz.

Normal katlarda çkma var ise (1,50 metre çıkma ile);

Normal katlar : (12 + 1,5 + 1,5) x (14 + 1,5 + 1,5) = 255m² x 3 (kat) = 765m²

Toplam inşaat alanı (çıkma var ise) 765m² (3 normal kat) + 168m² (zemin kat) = 933 m² olarak hesaplayabiliriz.

TAKS Oranı Yapılaşma Koşullarında Ayrık Nizam İnşaat Alanı Hesabı

İmar planında TAKS oranı belirtilmiş yapılaşma koşullarında örnek verecek olursak; 20 x 20 metre cephelere sahip (400m² büyüklüğünde), düz bir alanda (bodrum kat yapılmayan) bir arsamız, imar planında yapılaşma koşulları,

Yapı nizamı: Ayrık nizam,

Kat yüksekliği: 4 kat,

TAKS:0.40, olarak belirlenmiş olsun.

Yapılacak olan yapının taban oturumu:

Bina taban oturumu: 400m² x 0,40= 160m² (TAKS’a dahil edilmeyen alanlar hesaba katılmamış olup, TAKS’a dahil edilmeyen asansör boşluğu, yangın merdiveni, ışıklıklar, hava bacaları vb. hacimleri de ekleyecek olursak 160m²’den daha büyük bir taban alanı elde edilebilir)

Toplam inşaat alanı (çıkma yok ise): 160m² x 4 = 640m² olarak hesaplayabiliriz.

Çıkma var ise 160m²’lik bir taban alanında bina cephe ve uzunluğunu belirledikten sonra çıkmaları da ekleyerek hesaplayabilirsiniz. 160m²’lik bir taban oturumuna sahip yapı, 16×10 veya 20×8 uzunlukları ile veya farklı uzunluklar ile yapılabilir. Toplam inşaat alanı çıkmalar ile az da olsa değişiklik gösterir. (Örneğin normal kat hesabı= (16 + 1,5 + 1,5) x (13 + 1,5 + 1,5)  = 247m² iken (20 + 1,5 + 1,5) x 8 + 1,5 + 1,5) =253m²’dir)