Mecelle Ne Demek? Mecelle 1868-1876 yılları arasında Ahmet Cevdet Paşa başkanlığındaki bir komisyon tarafından derlenen İslami Özel Hukuk (Medeni Hukuk) kanunları olarak bilinir. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yarım yüzyılında şer’i mahkemelerde hukuki dayanak olarak kullanılan Mecellle 99 genel hukuk genelgesine yer verilir. Konuları arasında Büyu, İcar (kira), Kefalet, Havale, Rehin, Emanet, Hibe, Gasp ve İtlaf, Hacir, İkrah ve Şuf’a, Enva-ı Şirket, Vekâlet, Sulh ve İbra, İkrar, Dava, Beyyinat ve Tahlif, Kaza konuları hakkında kanunlar yer almaktadır.
Mecelle Öncesi Osmanlı Hukuku Mecelle Ne Demek?
İslam Hukuku’nun kaynakları Edille-i Şeriyye adı verilen Kitap, Sünnet, İcma-ı Ümmet ve Kıyas-ı Fukaha olarak geçmektedir. Osmanlı Devleti’nde Mecelle hazırlanmadan evvel kadılar, fıkıh ve fetva kitaplarına bakarak ve her meseleyi müstakil olarak inceleyip daha sonrasında hüküm vermekteydi. Zaman içinde çoğalan bu hükümler, mevzu bakımından tasnif edilmiş ve benzer meseleleri ortak hükümler altında birleştiren küllî kaideler tespit edilmiştir. İslâm Hukuku’nda fıkıh kitapları kanun anlamına geldiğinden, ayrıca kanun ismiyle metinler hazırlayıp ilan etmeye lüzum görülmemiştir.
Mecelle İhtiyacını Gerektiren Sebepler
Çoklu hukuk sistemi, Devlet-i Aliyye’nin güçlü olduğu devirlerde herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Tanzimat Fermanı’nın ilanı ile kemâle eren Batılılışma hareketi neticesinde Osmanlı Devleti bu dönemde askeri, idari ve hukuki alanlarda yeniliklere gitmek zorunda kalmıştır. Tanzimat Dönemi idarecileri, devletin geleneksel askeri ve idari teşkilatı gibi, adliye teşkilatının da değişimin ortaya çıkardığı yeni sorunları çözmede yetersiz kaldığı düşünülmekteydi.
Bu anlayışa bağlı olarak, devletin adliye yapısı da farklılıklar yapılması kararlaştırıldı. Adliye teşkilatında tek hâkimle çalışan Şer’iyye Mahkemeleri’nin yanında, genellikle çok hâkimle çalışan, Batı tarzı Nizamiye Mahkemeleri yapılmaya başlandı. Bu mahkemelerin hâkimleri, verecekleri hükümlerde hukuk bilgileri yeterli gelmediği için eski fıkıh kitaplarını taramakta veya çoğu zaman müftülere müracaat etmekteydi. Bu sebeple muntazam ve kolay anlaşılır bir hukuk metni ihtiyacı doğmuştur.
Müsadere Ne Demek? hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.
İlk yorum yapan olun