Ölçek Nedir? Teknik resim ya da çizimlerde, özellikle de haritalarda kullanılan küçültme oranına ölçek olarak adlandırılmaktadır. Çizimde bulunan uzunluk ya da büyüklüklerin gerçek ve çizim boyutları arasındaki orana ölçek denir.
Ölçek Türleri Nelerdir? Ölçek Nedir?
Kesir ölçeği ve çizgi ölçeği olmak üzere iki çeşit ölçek vardır.
Kesir Ölçek
Bir parçanın kaç eşit parçaya bölündüğünü ifade etmektedir. Kesir ölçeğinde pay sabit ve 1’dir. Payda ise değişken olup, küçültme oranına göre değişmektedir. Örneğin; 1/200, 1/1000, 1/20000 gibi çeşitleri bulunmaktadır. Pay haritadaki uzunluğu gösterirken; payda gerçek uzunluğu belirtmektedir. Pay ve paydanın birimi aynıdır.
2. Çizgi Ölçeği:
Harita üzerindeki uzunlukların gerçekte ne kadar olduklarının bir doğru üzerine işaretlenmesiyle meydana gelmektedir. Diğer ölçekli haritalar fotokopi gibi çeşitli yollarla büyütülüp küçültülürse, ölçekleri de değişmektedir. Ancak çizgi ölçekte böyle bir durum meydana gelemez. Çizgi ölçeğinde hesaplama yapmak oldukça kolaydır.
Ölçek Hesaplama
Ölçek harita uzunluğu ile gerçek uzunluğun birbirine bölünmesiyle ortaya çıkan orandır. Harita ölçeğini hesaplamak isteyenler harita uzunluğu ile gerçek uzunluğu bölerek hesaplanabilir. Harita uzunluğunun 1 cm, gerçek uzunluğununsa 1000 m olduğunu varsayacağımız bir çizimde ölçek 1 / 1. 000 olarak yazılmalıdır.
Haritadaki alanın gerçek uzunluğunu hesaplamak için ölçekte verilen küçültülmüş harita alanı ve ölçeğin paydasının karesi çarpılır. Böylece ortaya harita alanının gerçek uzunluğu meydana çıkar. Harita uzunluğunu ölçmek içinse gerçek uzunluk ile ölçeğin paydasının çarpılması gerekir. Son olarak harita ölçeğini hesaplamak isteyenler; harita uzunluğu ile gerçek uzunluğu çarparak aradıkları sonuca ulaşabilir.
Alan hesaplamaları yapmak isteyenler ise gerçek ya da harita alanlarını öğrenebilirler. Gerçek alanı hesaplamak için harita alanı ve ölçeğin paydasının karesinin çarpımı yapılır. Harita alanı içinse gerçek alanı ölçeğin paydasının karesine bölünmesi gerekmektedir.
Zayi Ne Demek? hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.
İlk yorum yapan olun