Rötre Nedir? Nasıl Oluşur ve Nasıl Önlenir?

Rötre Nedir? Büzülme, kılcal çatlak olarak bilinir. Taze veya prizini almamış betonun su kaybederek veya ortam ile sıcaklık farklarından dolayı büzülerek çatlak meydana gelmesi halinde oluşmaktadır. Rötre çatlaklarını engellemek için beton tazeyken sulanır. Bu sulama rötre çatlaklarının büyük çoğunluğunu oluşumunu engeller.

Plastik Rötre Rötre Nedir?

Taze betonun içerisindeki suyun bir miktarı, betonun yerleştirilmiş olduğu kalıplar veya zemin tarafından emilerek kaybolabilmektedir. Ama, asıl su kaybı, betondaki suyun buharlaşmasıyla oluşur. Taze betondaki terleme nedeniyle beton yüzeyinde veya yüzeye yakın bölümlerde çıkan suyun hızla buharlaşması sonucunda, beton yüzeyi kuruyarak büzülme gerçekleşir. Genellikle taze betonun yerine yerleştirilmesinden sonraki 2-4 saat içerisinde oluştuğu gözlemlenmiştir.

Rötre Çatlağı Çeşitleri

1. Plastik Rötre Çatlakları: Beton henüz plastik halde yani taze durumdayken yüzey kısmındaki suyun buharlaşması sonucu meydana gelen kuruma neticesinde ortaya çıkan örümcek ağını andıran biçimde yüzeysel çatlaklardır.
2. Karbonatlaşma Rötresi:Beton karışımında bulunan çimento hamuru içeriğindeki kalsiyum hidroksitin [Ca(OH)2] havada bulunan karbondioksit (CO2) ile temas etmesi sonucu kalsiyum karbonat (CaCO3) ve bir miktar su (H2O) açığa çıkmaktadır. Tepkime: Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O. Bu tepkime sonucu çimento hamuru içeriğindeki kalsiyum hidroksitte bulunan suyun bir kısmı kaybedilir ve çimento hamuru büzülür; yüzeysel çatlaklara sebep olunur.

1. Hidrolik Rötre: Hava sıcaklığının yüksek olması, aşırı rüzgâr, nemin az olması gibi dış etkenler nedeniyle sertleşmiş haldeki beton içeriğinde bulunan suyun bir kısmının buharlaşarak kaybedilmesi olayıdır.
2. Negatif (Şişme) Rötre: Hidrolik rötrede yaşanan kuruma olayının aksine negatif rötre ya da diğer bir değişle şişme olayı ise çimento hamuru veya blok halindeki betonun uzun bir süre boyunca su içerisinde kalması sonucunda yaşanan hacim artışıdır.Yaşanan hacim artışına negatif büzülme de denilmektedir.
3. Termik Rötre: Baraj veya köprü gibi yapılarda imal edilen büyük-kalın beton kütlelerinde hidratasyon ısısının bütün bir kütleyi ısıtacak seviyede artmadığı durumlarda dışta kalan betonun iç kısımdaki betona göre daha hızlı soğuduğu görülür. Bu durum çekme gerilmelerinin oluşmasına yol açarak derin çatlalaklara sebebiyet verebilmektedir.
4. Hidratasyon Rötresi: Yerine dökülen betonlarda su/çimento oranının 0,50’den daha az olması durumunda, beton içerisindeki kapiler boşluklarda bulunan suyun bir kısmının hidratasyon için harcanarak azalması sonucu görülen büzülme çeşididir. Buharlaşma ve diğer dış etkenlere bağlı olarak su kaybına hiç gerek kalmadan betonun kendi yapısından kaynaklı olarak ortaya çıkabilmektedir.

Rötre Nasıl Engellenir

• Sıcak havada beton dökülmesinden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Beton programı havanın serin olduğu akşam yada gece vaktine göre yapılabilir. Sıcak havada beton dökülecekse, beton dökülmeden önce kalıp ve donatı su ile ıslatılabilir.
• Beton içerisindeki çimento miktarı iyi ayarlanmalıdır. Çimento miktarı arttıkça rötreye neden olduğu için çimento miktarı mümkün olduğu kadar az tutulmalıdır.
• İnceliği yüksek çimento kullanılmamalıdır. Çimentonun inceliğinin artması daha fazla suya ihtiyaç duymasını gerektirecektir.
• Karışımdaki su miktarının fazla olmaması gerekir.
• Karışım içerisinde iri ve sert agrega kullanılmalıdır.

• Beton dökümü sonrası kürleme işlemi yapılmalıdır. Beton ıslak bir örtü ile kaplanarak sulama işlemi yapılmalıdır. Örtünün mümkün olduğu kadar ıslak olmasına çalışılmalıdır. Kür işleminin en az 7 gün olması sağlanmalıdır.
• Gereğinden fazla donatı kullanılmamalı ve simetrik olarak yerleşimi yapılmalıdır.
• Katkı maddeleri dikkatli bir şekilde kullanılmalı ve rötre ile olan ilişkileri iyi incelenmelidir.
• Düşük rutubette ve yüzeyi büyük betonlarda rötrenin arttığı unutulmamalıdır.
• Rüzgar hızı çok fazla ise rüzgar hızını azaltacak bariyerler kullanılabilir.
• Betonun vibratörle yerleşimi yapıldıktan sonra hemen mastarlama işlemine geçilmelidir. Beton yüzeyine çıkıldığında 2 mm derinliğinde iz yapacak kıvama geldiğinde ikinci mastarlama yapılmalıdır.

Püskürtme Beton (Shotcrete ) Nedir? Resimli Örnekleri hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.