Stupa Nedir? Eski dönem yapı türlerine ait stupa ile ilgili araştırıp, derleyip sizler için hazırladık. Stupa; Buda’nın ve Budizm’de kutsal sayılan kişilerin röliklerinin saklandığı, Buda’nın şanını yüceltmek için inşa edilmiş yapı anlamına gelir. Budizmin en önemli yapısı olan ve içinde kutsal emanetler saklanan Hint kökenli bir anıttır.
Kümbet biçiminde olup zamanla çok çeşitli formlar almış ve içinde Buda’ya ait eşya saklanmaktadır. Budizmde ibadet genelde Stupa denilen mabetlerde yapılır. Ayrıca stupa Hindistan ve Güney Doğu Asya ülkelerindeki bir tapınak çeşididir. Güney Doğu Asya sanatının bu mimar örneklerinde barok üslubunun bütün özelliklerini görmekteyiz. Ayrıca bu eserleri Avrupa’nın gotik kiliseleri ile karşılaştırmak gerekir.
Stupa Nedir?
Stupaların yapısına ise; Stupa denen Budist türbeler, içi dolu bir kubbe şeklindeki yapılırdı. Tapınma stupanın etrafında gerçekleştirilir. Uygur stupası ise kubbeli otağa benzer bir yapıya dönüşmüştür. Stupaların geneli helezonik yapıda inşa edilmiştir. İbadet için Stupaya giren Budist önce Buda‘nın heykeline saygı gösterir; O’na çiçek ve tütsü sunar. Budistler kendi evlerinde de bir köşede korudukları Buda heykeline tazimde bulunarak, ibadet ederler. İbadetlerde klişeleşmiş dua ve söz bulunmamaktadır.
Türk Budist mimarisinde gelişen stupalar, İslâmiyet’ten sonraki Türk türbe mimarisinin temelini oluşturmaktadır. Uygurlardaki stupa şekli “yurt tipi” çadır şeklinden ilham almıştır. Türklerden önce stupalar, bir dinî şahsiyetin kemiklerinin ve eşyalarının muhafaza edildiği kubbeli yapılardan ibaretti.
Stupa Hindistan’da ortaya çıkmış ve zamanla Budist kültürün bulunduğu her yere yayılmıştır. Stupa örneklerinden bahsedecek olursak; Seylan’daki (Sri Lanka) çan biçimli dagaba’lar (“garbha’nın kalbi”), Cava Adasındaki set set yükselen Borobudur, Tibet’teki lamaların uyarlamaları, Çin, Kore ve Japonya’daki çok katlı pagodalar hep stupa’dan kaynaklanan değişik uygulamalardır.
Plaza Nedir? Plaza Örnekleri hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.
İlk yorum yapan olun