Yİ- ÜFE Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Yİ- ÜFE Nedir? Nasıl Hesaplanır? Yİ-ÜFE, Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi’nin kısaltmasıdır. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ ÜFE), belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışı yapılacak olan ürünlerin üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırmalarını yaparak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksidir.

TÜİK 2014 Ocak ayından itibaren TEFE ve ÜFE endekslerini birleştirerek Yİ-ÜFE endeksi adı altında toplamıştır. 2014 yılından itibaren TEFE ve ÜFE yerine Yİ-ÜFE verileri kullanılmaktadır. Yİ-ÜFE, bir diğer tanıma göre de TÜİK tarafından yayımlanmış olan, üreticilerin yurt içinde sattıkları sanayi ürünlerin fiyatlarında aylık ve yıllık olarak oluşan değişimi ölçen bir endekstir.

Yİ-ÜFE’de kullanılan üretici fiyatı, yurt içinde üretimi yapılan ürünlerin, KDV, ÖTV vb. dolaylı vergiler hariç, peşin satış fiyatıdır. Yİ-ÜFE Türkiye dâhilindeki Madencilik ve Taş ocakçılığı, İmalat, Elektrik ve Gaz, Su Temini gibi sektörleri kapsamaktadır.

Tüketici-Üretici Fiyat Endeksi Farkı

TÜFE ile ÜFE arasındaki temel farka bakacak olursak fiyat derlenen birimlerde ortaya çıkmaktadır. TÜFE’de fiyatlar, üreticilerin yanı sıra toptan satış noktalarından derlenmektedir. Toptan eşya fiyatlarına KDV (Katma Değer Vergisi) gibi vergiler dahil edilmektedir.

ÜFE’de, fiyatların özellikle üreticilerden derlenmesi ve ürün fiyatları vergiler hariç, yurt içi peşin satış fiyatlarıdır.

ÜFE Kapsamındaki Sektörler Yİ- ÜFE Nedir?

Gayrisafi millî hasıla (GSMH) içinde yer alan iktisadî faaliyet kollarında:

• Tarım,
• Ormancılık,
• Avcılık,
• Balıkçılık.

Sanayide:

• Madencilik ve taş ocakçılığı,
• Elektrik, gaz ve su sektörleri,
• İmalat sanayii.

Yİ-ÜFE Nasıl Hesaplanır?

Yİ-ÜFE endeksi hesaplaması yapılırken bu endekse dâhil olacak ürünler seçilerek bir ürün sepeti oluşturulur. Daha sonra sepete dahil edilen ürünler ve bu ürünlerin ağırlıkları her yıl sonunda güncellenerek endeks hesaplamasına dahil edilir. Yİ-ÜFE hesaplamalarında referans yılı 2003 olarak alınmaktadır. Sepete dâhil edilmiş olan ürünlerin fiyatları internet üzerinden belirlenir. Bir önceki yılın fiyatları esasalınarak Zincirleme Laspeyres fiyat endeksi formülü kullanılır ve ürün fiyatlarındaki değişim hesaplanır:

Yakuplu Nerede? Yakuplu Nereye Bağlı? hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.